ΛΟΝΔΙΝΟ. Ο ΝΤΙΑΓΚΙΛΕΦ ΚΑΙ Η ΧΡΥΣΗ ΕΠΟΧΗ ΤΩΝ ΡΩΣΙΚΩΝ ΜΠΑΛΕΤΩΝ 1900-1929

Με τα Ρωσικά Μπαλέτα, ο Σερζ Ντιαγκίλεφ μετέτρεψε το πάθος σε κίνηση
Ενα ψηλό μαύρο καπέλο και ένα ζευγάρι γυαλιά για την όπερα είναι τα ορατά απομεινάρια του Σερζ Ντιαγκίλεφ, του διασκεδαστή που μεταμόρφωσε τη μουσική, τον χορό και το θέαμα, δίνοντας στον κόσμο τη συναρπαστική ενέργεια και τις καυτές αποχρώσεις των Ρωσικών Μπαλέτων.
Τα κοστούμια, με ανάμειξη των χρωμάτων του ρωσικού φολκλόρ, η μικροσκοπική ροζ πουέντ του μπαλέτου που ανήκε στη χορεύτρια Ταμάρα Καρσαβίνα, ο εκλεπτυσμένος παρισινός εξωτισμός του Πολ Πουαρέ και οι κυβιστικές δημιουργίες του Πάμπλο Πικάσο είναι η επιτύμβια επιγραφή του Ντιαγκίλεφ – και δημιουργούν μια υπέροχη έκθεση στο μουσείο Victoria & Albert του Λονδίνου.
«Ο Ντιαγκίλεφ και η Χρυσή Εποχή των Ρωσικών Μπαλέτων 1900-1929» μεταφέρει τον επισκέπτη από τον ανήσυχο κόσμο των καλλιτεχνών σε περιοδεία, στα εκκεντρικά κοστούμια, αποκαλύπτοντας τις δύο μαγικές δεκαετίες ανάμεσα στα καινοτόμα μπαλέτα όπως το «The Firebird» το 1910 και τον θάνατο του Ντιαγκίλεφ το 1929.
Καθώς ολόκληρη η ουσία του μπαλέτου είναι να εκφράζει συναίσθημα μέσα από την κίνηση, δεν είναι εύκολο να αιχμαλωτίσεις, σε ένα σκηνικό μουσείου, την επανάσταση που έγινε στα πρώτα χρόνια του 20ού αιώνα. Αλλά τα κοστούμια και οι εικονογραφήσεις που εκτίθενται δίνουν πνοή σε όλα.
Νιώθεις τη δύναμη του εξωτισμού στα κοστούμια για την «Πετρούσκα» και τη «Σεχραζάτ». Και η γοητεία φαίνεται σε δυναμικά πόστερ, σχεδιασμένα για να τραβήξουν το παρισινό κοινό να δει χορό. Αν και τα Ρωσικά Μπαλέτα εξελίχτηκαν σε τρέλα, το «The Rite of Spring» χλευάστηκε από τους κριτικούς το 1913 ως η «αποθέωση της ασχήμιας».
Η αναφορά στον Ντιαγκίλεφ της μοντέρνας μουσικής καταλαμβάνει μικρότερο ποσοστό της έκθεσης από το μπαλέτο. Αλλά είναι σπάνιο να δίδεται στους δημιουργούς μουσικής παραπάνω προσοχή.
Το καλύτερο συνοδευτικό για την έκθεση είναι ο εικονογραφημένος κατάλογος, από την Τζέιν Πρίτσαρντ, που είναι και συνεπιμελήτρια της έκθεσης μαζί με τον Τζέφρεϊ Μαρς. Με κοντινές λεπτομέρειες των κοστουμιών, ασπρόμαυρες εικόνες των μπαλέτων και ευφυή κείμενα, τα θέματα των εξωφύλλων των βιβλίων που δεν θίγονται στην έκθεση του μουσείου, όπως η «ομοφυλοφιλία» του άνδρα χορευτή του μπαλέτου στην εποχή του Ντιαγκίλεφ. Αυτό το συναρπαστικό βιβλίο θα πρέπει να βρίσκεται στη λίστα με τα δώρα κάθε εραστή του μπαλέτου.
Και η έκθεση είναι τόσο συναρπαστική για τους θαυμαστές της μόδας, όσο και για τους λάτρεις του μπαλέτου, από τα κοστούμια της Κοκό Σανέλ για το «Μπλε Τρένο» μέχρι την έκθεση της κουτύρ συλλογής του Ιβ Σεν Λοράν, το 1976, που ήταν γνωστό ότι είχε εμπνευστεί από τα Ρωσικά Μπαλέτα.
Και όσο για τον Ντιαγκίλεφ: ο σπουδαίος ιμπρεσάριος, σκηνοθέτης και ζωγράφος των μοντέρνων θεαμάτων τέχνης προτιμούσε να κρύβεται πίσω από τον αυτοσαρκασμό του. «Πρωτίστως είμαι μεγάλος τσαρλατάνος, αν και με επιπλέον μπρίο», είπε το 1895. «Μετά είμαι μεγάλος γητευτής και τρίτον είμαι μεγάλος επιδειξίας». (kathimerini.gr)