Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΗΣ ΝΙΚΗΣ

Παναγιά η Γοργόνα
Μακέτα για το εξώφυλλο του μυθιστορήματος του Μυριβήλη (eikastikon.gr)

.

-Το 1939 πήγα στρατιώτης. Στον πόλεμο βρέθηκα στο Κούτσι, στην Αλβανία. Εργάστηκα για τα καμουφλάζ ορισμένων στρατιωτικών εγκαταστάσεων και ζωγράφισα μία Παναγία κατά παραγγελία του διοικητού μου. Τότε είχα τις πρώτες επαγγελματικές επιτυχίες μου. Έλληνες και Αλβανοί μου ζητούσαν τα πορτραίτα τους.
[Μια συνέντευξη του Γ. Τσαρούχη στη Φανή Πετραλιά (Τα Νέα, 26/11/1983)]

.
*****

.

Η Παναγία της Νίκης

Ο διοικητής εζήτησε να δει την εικόνα. Ήταν μακριά η σκηνή και έστειλε έναν μοτοσυκλετιστή εξαιρετικά ωραίο και πολύ μάγκα, για να με κουβαλήσει εκεί που έμενε. Επήρα την εικόνα μαζί μου και καβάλησα τα καπούλια της μοτοσυκλέτας. Καθώς πηγαίναμε προς τον διοικητή, έφραξαν σχεδόν τον δρόμο Έλληνες στρατιώτες από την Άρτα, που είχαν στρατοπεδεύσει εκεί κι είχαν πληροφορηθεί για την ύπαρξη της εικόνας. Ήδη το ταπεινό μου έργο, που δεν είχε στεγνώσει ακόμα, είχε αποκτήσει την φήμη θαυματουργής εικόνας και οι στρατιώτες οι Αρτινοί, σε έξαλλη θρησκευτική έκσταση, απαιτούσαν η θαυματουργή εικόνα να μείνει ένα βράδυ τουλάχιστον στην κατασκήνωσή τους. Άκουγες φωνές, από παντού. Όλοι οι στρατιώτες φωνάζανε: “Η Παρθένα, η Παρθένα. Να την αφήσετε μια βραδιά”. Εκείνη την ώρα βάρεσε συναγερμός, δηλαδή ένας στρατιώτης με μια σάλπιγγα τυλιγμένη με ιμάντες από γκέτες από χακί ύφασμα εσάλπισε. Εγώ και ο μοτοσυκλετιστής πέσαμε μπρούμυτα σύμφωνα με τις διαταγές που είχαμε. Κανένας Αρτινός δεν έκανε το ίδιο. “Βρε συνάδελφε”, μου είπε ένας, “βαστάς την Παρθένα και φοβάσαι;”

Γιάννης Τσαρούχης: Μάτην ωνείδισαν την ψυχήν μου (Καστανιώτης, 1993)