_-_The_Wave_(1896).jpg)
William-Adolphe Bouguereau.
Η «Ηδονιστική Σχολή της Αλεξάνδρειας» και ο Δημοσθένης Βουτυράς
Το διήγημα «Όταν σκάνε τα λουλούδια…» του Δημοσθένη Βουτυρά δημοσιεύτηκε το 1913 στα Γράμματα της Αλεξάνδρειας, στις σελίδες δηλαδή ενός περιοδικού που από τον πρώτο χρόνο της κυκλοφορίας του (1911) δημιούργησε αίσθηση στους λογοτεχνικούς κύκλους. Η συντακτική επιτροπή των Γραμμάτων αλλά και ο κύκλος των στενών τους συνεργατών καλλιεργούσαν την αμφισβήτηση του φιλολογικού συντηρητισμού και την προώθηση μιας λογοτεχνίας ανοιχτής στις νέες αντιλήψεις για την ζωή και την τέχνη. Ήδη από το δεύτερο τεύχος του περιοδικού η πρόθεση αυτή δοκιμάζεται στην πράξη, αφού παράλληλα με τη δημοσίευση του καβαφικού ποιήματος «Απολείπειν ο θεός Αντώνιον» δημοσιεύεται και η αυστηρή κριτική του Δημήτρη Ζαχαριάδη για τη Φλογέρα του βασιλιά.
Το πιο σημαντικό ίσως νεοτερικό στοιχείο των Γραμμάτων βρισκόταν στην υποστήριξη της ελεύθερης έκφρασης της ερωτικής επιθυμίας. Η καλλιέργεια ενός «νέου ηδονισμού» δεν μένει μάλιστα μόνο στα κείμενά τους αλλά επεκτείνεται και σε άλλες δραστηριότητες. Έτσι το 1913 εγκαινιάζεται το εντευκτήριο της «Ηδονιστικής Σχολής της Αλεξανδρείας», σε ένα δωμάτιο ξενοδοχείου που είχε επιμεληθεί ο ζωγράφος Νίκος Νικολαϊδης με το κόκκινο χρώμα να κυριαρχεί στο διάκοσμο. Μια ανυπόγραφη επιστολή που σώζεται στο αρχείο του περιοδικού δίνει κάποια ιδέα σχετικά με την ατμόσφαιρα του εντευκτηρίου: «το κόκκινο πουκάμισο εις το οποίο εντύθηκε ολόκληρο αυτό το οσκαρουάλδικο δωμάτιο, το παράξενο, το ιδιότροπο και το ηδυπαθές…». Οι εκδηλώσεις του εντευκτηρίου σε συνδυασμό με την ερωτική τόλμη των κειμένων του περιοδικού, φαίνεται λοιπόν ότι δίνουν την αφορμή σε ακόμη πιο δηκτικά σχόλια, όπως αποκαλύπτει και ένα δημοσίευμα του αθηναϊκού Σκριπ σχετικό με τα όργια «των έκφυλων νέων οι οποίοι εκδίδουν το περιοδικό Γράμματα».
Στις σελίδες του αλεξανδρινού περιοδικού ο αναγνώστης θα εντοπίσει μια εντυπωσιακή συγκομιδή κειμένων που διακρίνονται για την θεματική ενός τολμηρού ηδονισμού, αναδεικνύοντας όψεις της ερωτικής επιθυμίας μέσα και έξω από τα συνήθη όρια μιας κοινά αποδεκτής σεξουαλικότητας. Μια από τις όψεις αυτής της ελευθερίας είναι η εμφάνιση κειμένων που θίγουν ζητήματα γυναικείας ομοφυλοφιλίας. [...]
Η «Ηδονιστική Σχολή της Αλεξάνδρειας» και ο Δημοσθένης Βουτυράς
Το διήγημα «Όταν σκάνε τα λουλούδια…» του Δημοσθένη Βουτυρά δημοσιεύτηκε το 1913 στα Γράμματα της Αλεξάνδρειας, στις σελίδες δηλαδή ενός περιοδικού που από τον πρώτο χρόνο της κυκλοφορίας του (1911) δημιούργησε αίσθηση στους λογοτεχνικούς κύκλους. Η συντακτική επιτροπή των Γραμμάτων αλλά και ο κύκλος των στενών τους συνεργατών καλλιεργούσαν την αμφισβήτηση του φιλολογικού συντηρητισμού και την προώθηση μιας λογοτεχνίας ανοιχτής στις νέες αντιλήψεις για την ζωή και την τέχνη. Ήδη από το δεύτερο τεύχος του περιοδικού η πρόθεση αυτή δοκιμάζεται στην πράξη, αφού παράλληλα με τη δημοσίευση του καβαφικού ποιήματος «Απολείπειν ο θεός Αντώνιον» δημοσιεύεται και η αυστηρή κριτική του Δημήτρη Ζαχαριάδη για τη Φλογέρα του βασιλιά.
Το πιο σημαντικό ίσως νεοτερικό στοιχείο των Γραμμάτων βρισκόταν στην υποστήριξη της ελεύθερης έκφρασης της ερωτικής επιθυμίας. Η καλλιέργεια ενός «νέου ηδονισμού» δεν μένει μάλιστα μόνο στα κείμενά τους αλλά επεκτείνεται και σε άλλες δραστηριότητες. Έτσι το 1913 εγκαινιάζεται το εντευκτήριο της «Ηδονιστικής Σχολής της Αλεξανδρείας», σε ένα δωμάτιο ξενοδοχείου που είχε επιμεληθεί ο ζωγράφος Νίκος Νικολαϊδης με το κόκκινο χρώμα να κυριαρχεί στο διάκοσμο. Μια ανυπόγραφη επιστολή που σώζεται στο αρχείο του περιοδικού δίνει κάποια ιδέα σχετικά με την ατμόσφαιρα του εντευκτηρίου: «το κόκκινο πουκάμισο εις το οποίο εντύθηκε ολόκληρο αυτό το οσκαρουάλδικο δωμάτιο, το παράξενο, το ιδιότροπο και το ηδυπαθές…». Οι εκδηλώσεις του εντευκτηρίου σε συνδυασμό με την ερωτική τόλμη των κειμένων του περιοδικού, φαίνεται λοιπόν ότι δίνουν την αφορμή σε ακόμη πιο δηκτικά σχόλια, όπως αποκαλύπτει και ένα δημοσίευμα του αθηναϊκού Σκριπ σχετικό με τα όργια «των έκφυλων νέων οι οποίοι εκδίδουν το περιοδικό Γράμματα».
Στις σελίδες του αλεξανδρινού περιοδικού ο αναγνώστης θα εντοπίσει μια εντυπωσιακή συγκομιδή κειμένων που διακρίνονται για την θεματική ενός τολμηρού ηδονισμού, αναδεικνύοντας όψεις της ερωτικής επιθυμίας μέσα και έξω από τα συνήθη όρια μιας κοινά αποδεκτής σεξουαλικότητας. Μια από τις όψεις αυτής της ελευθερίας είναι η εμφάνιση κειμένων που θίγουν ζητήματα γυναικείας ομοφυλοφιλίας. [...]
Απόσπασμα από τον πρόλογο της Χριστίνας Ντουνιά στο
Δημοσθένης Βουτυράς: Όταν σκάνε τα λουλούδια... (Πολύχρωμος Πλανήτης, 2010)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου