Federico García Lorca (5/6/1898 - 19/8/1936)
Ποιητής, Ισπανία
.
To παρακάτω κείμενο δημοσιεύθηκε στην βρετανική εφημερίδα Ιndipendent στις 28 Ιουνίου του 1998, κατά την περίοδο που η Ισπανία γιόρταζε τα εκατό χρόνια από την γέννηση του F.G.Lorca.
Η Ισπανία θάβει τον Λόρκα για ακόμη μια φορά αντί να τον τιμήσει
ο ποιητής δολοφονήθηκε γιατί ήταν ομοφυλόφιλος και κομμουνιστής, αλλά οι επίσημες εκδηλώσεις που οργανώνονται φέτος προς τιμήν του φαίνεται να αγνοούν αυτό το γεγονός.
Η Ισπανία βρίθει αυτή την εποχή από πολιτιστικά γεγονότα που τιμούν τα εκατό χρόνια από την γέννηση του Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα στη Γρανάδα. Οι κριτικοί και όλος ο πνευματικός κόσμος της χώρας τονίζουν ωστόσο ότι οι επίσημες κρατικές εκδηλώσεις αγνοούν συστηματικά τις πιο σημαντικές πτυχές της ζωής, του ποιητή:
- την επαναστατική του πολιτική τοποθέτηση
- την ομοφυλοφιλία του
- την εκτέλεσή του από μια φασιστική συμμορία.
Ο βιογράφος του, Ian Gibson, που το βιβλίο του Η Δολοφονία του Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα, είχε απαγορευθεί από την δικτατορία του Φράνκο, δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι η ισπανική κυβέρνηση με σκοπιμότητα αποκρύπτει το επαναστατικό προφίλ του ποιητή με σκοπό να αποφύγει την επικίνδυνη έκθεσή της στις πολιτικές επιπτώσεις του θανάτου του. Ο Gibson, Ιρλανδός στην καταγωγή, που πήρε την ισπανική υπηκοότητα το 1984 και σήμερα ζει σε ένα προάστιο της Γρανάδας, δήλωσε: «Το Συντηρητικό Κόμμα που πλειοψηφεί στη Μαδρίτη και τη Γρανάδα, σκόπιμα αγνοεί το γεγονός ότι ο Λόρκα δολοφονήθηκε για την πολιτική του ιδεολογία μόνο και μόνο επειδή ήταν ομοφυλόφιλος. Ο καθένας μπορεί να διακρίνει την ισχυρή επαναστατική φιλοσοφία του που διατρέχει όλο το λογοτεχνικό έργο του. Καταδίκαζε εντελώς ανοιχτά τον φασισμό και το καθεστώς του Φράνκο, -που αυτό άλλωστε υπήρξε και το μοιραίο λάθος του-, φέρνοντάς τον στη μοίρα του ανατρεπτικού στοιχείου. Αυτό είναι και το γεγονός που ορισμένοι κύκλοι θέλουνε να αγνοούν».
Μία έκθεση που περιλαμβάνει 700 εκθέματα εγκαινιάστηκε στις αρχές του Ιουλίου στο μουσείο τέχνης «Βασίλισσα Σοφία της Μαδρίτης», από τον υπουργό πολιτισμού και τον διάδοχο του θρόνου Φίλιππο. Στις αίθουσες που φιλοξενούν τα εκθέματα δεν υπάρχει ίχνος αναφοράς στη σεξουαλικότητά του, στην πολιτική τοποθέτησή του και -το κυριώτερο-, στον τρόπο θανάτου του. Το μόνο έκθεμα που αναφέρεται στον θάνατό του, τον Αύγουστο του 1936 στην ηλικία των 38 χρόνων, είναι το επίσημο πιστοποιητικό θανάτου που αποδίδει τον θάνατό του σε «τραυματισμό σε εμπόλεμη κατάσταση».
Η στήλη της κριτικής τέχνης, της εφημερίδας Εl Mundo είχε ένα καυστικότατο άρθρο με τίτλο: «Η Βασίλισσα Σοφία μας παρουσιάζει έναν Λόρκα χωρίς σεξουαλικότητα και πολιτικές ιδέες». Ο νομπελίστας της λογοτεχνίας Camilo Jose Cela, εξαπόλυσε λίβελους εναντίον του ισπανικού Κινήματος Ομοφυλοφίλων που οργάνωσε ενθουσιώδεις εκδηλώσεις στη μνήμη του, λέγοντας ότι θα προτιμούσε μια σεμνότερη διοργάνωση εκδηλώσεων χωρίς τις υστερικές εκδηλώσεις των οργανώσεων των ομοφυλοφίλων.
Χαρακτηριστικά δήλωσε ότι δεν τάσσεται ούτε υπέρ ούτε κατά τέτοιων εκδηλώσεων, αλλά δεν του αρέσει «να πιάνουν τους ανθρώπους από τον κώλο [por el culo]». Αυτές οι δηλώσεις προξένησαν τρομερές αντιδράσεις σαν αυτήν ενός κριτικού που δήλωσε:
«-Είναι αξιοπρεπέστερο να πιάνουμε κάποιον από τον κώλο από το να γλείφουμε τα αρχίδια της εξουσίας όπως πολλές φορές έπραξε στο παρελθόν ο κύριος Cela».
Οι συμπατριώτες του Λόρκα στο χωριό Fuente Vaqueros, εξαγριώθηκαν και ανακήρυξαν τον Cela, «persona non grata».
Ο πρωθυπουργός, Jose Maria Aznar, παρέστη σε μια εκδήλωση προς τιμήν του ποιητή στο περίφημο Residencia de Estudiantes - την φοιτητική εστία που είχε φιλοξενήσει τον Μπουνουέλ και τον Nταλί στη δεκαετία των '20.
Ο βετεράνος ποιητής Vicente Aleixantre, είναι ένας από τους λίγους που τόλμησαν να πουν ότι ακόμη και οι πέτρες γνώριζαν ότι ο Λόρκα ήταν ομοφυλόφιλος.
Σε ένα άρθρο του, το 1937, προκάλεσε τα ήθη των καιρών αναφερόμενος σε αυτή την σκοτεινή όψη του.
«-Το βαθύτερο εγώ του, όπως συμβαίνει με όλους τους μεγάλoυς ποιητές, δεν ήταν ευτυχισμένο. Αυτοί που τον νόμιζαν ένα εξωτικό παραδείσιο πουλί που ρουφούσε το μέλι της ζωής μποέμικα έκαναν μεγάλο λάθος. Δεν τον ήξεραν και ούτε θα τον μάθαιναν ποτέ».
Ο Λόρκα λάτρευε τον Νταλί κι ήταν ερωτευμένος μαζί του, αλλά ο Νταλί τρόμαζε στην ιδέα να ολοκληρώσει μια τέτοια σχέση.
Ο Gibson ισχυρίζεται ότι ο ίδιος ο Νταλί του το εκμυστηρεύτηκε στο κρεβάτι του θανάτου. Ο Λόρκα σε μια επιστολή του σε έναν φίλο -τον Rafael Martinez Nadal- αναφερόμενος σε ένα ποίημά του, του έγραφε ότι ήταν «καθαρά ομοφυλοφιλικό».
Στην επιστολή συνεχίζει: «-Νομίζω ότι είναι από τα καλύτερά μου. Εδώ, στη Γρανάδα, διασκεδάζω αφάνταστα. Έχω γνωρίσει έναν ταυρομάχο που.......». Σε αυτό το σημείο ο Gibson λέει: «-ο Nadal, σε εκείνο το σημείο της επιστολής δίπλωσε το χαρτί και αρνήθηκε να με αφήσει να δω τη συνέχεια».
Ο Gibson στο πολύκροτο βιβλίο του ανακατασκευάζει τις τελευταίες στιγμές του Λόρκα, φέρνοντας στο φως την κατάθεση ενός από τους δολοφόνους που ομολόγησε ότι τον πυροβόλησε δυο φορές στον κώλο, «επειδή ήταν πούστης».
Από την άλλη, η κυβέρνηση εκμεταλλεύεται την σεμνοτυφία των απογόνων του Λόρκα που θέλουν να αποσιωπείται αυτή η πλευρά της προσωπικότητάς του ώστε να διαιωνίζουν την τακτική θαψίματος που επικρατούσε στα χρόνια του Φράνκο, που είχε σαν αποτέλεσμα πολλές μαρτυρίες του θανάτου του να χαθούν μέσα σε συρτάρια κρατικών υπηρεσιών.
Με το να εξετάζουν το λογοτεχνικό έργο του με μία στείρα φιλολογική διάθεση, παρακάπτοντας εσκεμμένα κάθε πολιτική αναφορά, θέλουν να ξεχάσουμε ότι με το έργο του θέλησε να αλλάξει την κοινωνία, με τον ίδιο τρόπο που κάποιοι αρκετά χρόνια μετά, τόλμησαν, όπως ο Παζολίνι και με τον ίδιο τρόπο που κάποιοι άλλοι, από αυτούς που κυοφορούνται, σε γυναίκες που βλέπουμε δίπλα μας, θα πράξουν και πάλι στο μέλλον.Εlizabeth Nash
- Αναδημοσίευση από την Οδό Πανός, τ.99-100 /Σεπτ.1998
Η μετάφραση είναι του Χρίστου Γιωτόπουλου
Η Ισπανία θάβει τον Λόρκα για ακόμη μια φορά αντί να τον τιμήσει
ο ποιητής δολοφονήθηκε γιατί ήταν ομοφυλόφιλος και κομμουνιστής, αλλά οι επίσημες εκδηλώσεις που οργανώνονται φέτος προς τιμήν του φαίνεται να αγνοούν αυτό το γεγονός.
Η Ισπανία βρίθει αυτή την εποχή από πολιτιστικά γεγονότα που τιμούν τα εκατό χρόνια από την γέννηση του Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα στη Γρανάδα. Οι κριτικοί και όλος ο πνευματικός κόσμος της χώρας τονίζουν ωστόσο ότι οι επίσημες κρατικές εκδηλώσεις αγνοούν συστηματικά τις πιο σημαντικές πτυχές της ζωής, του ποιητή:
- την επαναστατική του πολιτική τοποθέτηση
- την ομοφυλοφιλία του
- την εκτέλεσή του από μια φασιστική συμμορία.
Ο βιογράφος του, Ian Gibson, που το βιβλίο του Η Δολοφονία του Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα, είχε απαγορευθεί από την δικτατορία του Φράνκο, δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι η ισπανική κυβέρνηση με σκοπιμότητα αποκρύπτει το επαναστατικό προφίλ του ποιητή με σκοπό να αποφύγει την επικίνδυνη έκθεσή της στις πολιτικές επιπτώσεις του θανάτου του. Ο Gibson, Ιρλανδός στην καταγωγή, που πήρε την ισπανική υπηκοότητα το 1984 και σήμερα ζει σε ένα προάστιο της Γρανάδας, δήλωσε: «Το Συντηρητικό Κόμμα που πλειοψηφεί στη Μαδρίτη και τη Γρανάδα, σκόπιμα αγνοεί το γεγονός ότι ο Λόρκα δολοφονήθηκε για την πολιτική του ιδεολογία μόνο και μόνο επειδή ήταν ομοφυλόφιλος. Ο καθένας μπορεί να διακρίνει την ισχυρή επαναστατική φιλοσοφία του που διατρέχει όλο το λογοτεχνικό έργο του. Καταδίκαζε εντελώς ανοιχτά τον φασισμό και το καθεστώς του Φράνκο, -που αυτό άλλωστε υπήρξε και το μοιραίο λάθος του-, φέρνοντάς τον στη μοίρα του ανατρεπτικού στοιχείου. Αυτό είναι και το γεγονός που ορισμένοι κύκλοι θέλουνε να αγνοούν».
Μία έκθεση που περιλαμβάνει 700 εκθέματα εγκαινιάστηκε στις αρχές του Ιουλίου στο μουσείο τέχνης «Βασίλισσα Σοφία της Μαδρίτης», από τον υπουργό πολιτισμού και τον διάδοχο του θρόνου Φίλιππο. Στις αίθουσες που φιλοξενούν τα εκθέματα δεν υπάρχει ίχνος αναφοράς στη σεξουαλικότητά του, στην πολιτική τοποθέτησή του και -το κυριώτερο-, στον τρόπο θανάτου του. Το μόνο έκθεμα που αναφέρεται στον θάνατό του, τον Αύγουστο του 1936 στην ηλικία των 38 χρόνων, είναι το επίσημο πιστοποιητικό θανάτου που αποδίδει τον θάνατό του σε «τραυματισμό σε εμπόλεμη κατάσταση».
Η στήλη της κριτικής τέχνης, της εφημερίδας Εl Mundo είχε ένα καυστικότατο άρθρο με τίτλο: «Η Βασίλισσα Σοφία μας παρουσιάζει έναν Λόρκα χωρίς σεξουαλικότητα και πολιτικές ιδέες». Ο νομπελίστας της λογοτεχνίας Camilo Jose Cela, εξαπόλυσε λίβελους εναντίον του ισπανικού Κινήματος Ομοφυλοφίλων που οργάνωσε ενθουσιώδεις εκδηλώσεις στη μνήμη του, λέγοντας ότι θα προτιμούσε μια σεμνότερη διοργάνωση εκδηλώσεων χωρίς τις υστερικές εκδηλώσεις των οργανώσεων των ομοφυλοφίλων.
Χαρακτηριστικά δήλωσε ότι δεν τάσσεται ούτε υπέρ ούτε κατά τέτοιων εκδηλώσεων, αλλά δεν του αρέσει «να πιάνουν τους ανθρώπους από τον κώλο [por el culo]». Αυτές οι δηλώσεις προξένησαν τρομερές αντιδράσεις σαν αυτήν ενός κριτικού που δήλωσε:
«-Είναι αξιοπρεπέστερο να πιάνουμε κάποιον από τον κώλο από το να γλείφουμε τα αρχίδια της εξουσίας όπως πολλές φορές έπραξε στο παρελθόν ο κύριος Cela».
Οι συμπατριώτες του Λόρκα στο χωριό Fuente Vaqueros, εξαγριώθηκαν και ανακήρυξαν τον Cela, «persona non grata».
Ο πρωθυπουργός, Jose Maria Aznar, παρέστη σε μια εκδήλωση προς τιμήν του ποιητή στο περίφημο Residencia de Estudiantes - την φοιτητική εστία που είχε φιλοξενήσει τον Μπουνουέλ και τον Nταλί στη δεκαετία των '20.
Ο βετεράνος ποιητής Vicente Aleixantre, είναι ένας από τους λίγους που τόλμησαν να πουν ότι ακόμη και οι πέτρες γνώριζαν ότι ο Λόρκα ήταν ομοφυλόφιλος.
Σε ένα άρθρο του, το 1937, προκάλεσε τα ήθη των καιρών αναφερόμενος σε αυτή την σκοτεινή όψη του.
«-Το βαθύτερο εγώ του, όπως συμβαίνει με όλους τους μεγάλoυς ποιητές, δεν ήταν ευτυχισμένο. Αυτοί που τον νόμιζαν ένα εξωτικό παραδείσιο πουλί που ρουφούσε το μέλι της ζωής μποέμικα έκαναν μεγάλο λάθος. Δεν τον ήξεραν και ούτε θα τον μάθαιναν ποτέ».
Ο Λόρκα λάτρευε τον Νταλί κι ήταν ερωτευμένος μαζί του, αλλά ο Νταλί τρόμαζε στην ιδέα να ολοκληρώσει μια τέτοια σχέση.
Ο Gibson ισχυρίζεται ότι ο ίδιος ο Νταλί του το εκμυστηρεύτηκε στο κρεβάτι του θανάτου. Ο Λόρκα σε μια επιστολή του σε έναν φίλο -τον Rafael Martinez Nadal- αναφερόμενος σε ένα ποίημά του, του έγραφε ότι ήταν «καθαρά ομοφυλοφιλικό».
Στην επιστολή συνεχίζει: «-Νομίζω ότι είναι από τα καλύτερά μου. Εδώ, στη Γρανάδα, διασκεδάζω αφάνταστα. Έχω γνωρίσει έναν ταυρομάχο που.......». Σε αυτό το σημείο ο Gibson λέει: «-ο Nadal, σε εκείνο το σημείο της επιστολής δίπλωσε το χαρτί και αρνήθηκε να με αφήσει να δω τη συνέχεια».
Ο Gibson στο πολύκροτο βιβλίο του ανακατασκευάζει τις τελευταίες στιγμές του Λόρκα, φέρνοντας στο φως την κατάθεση ενός από τους δολοφόνους που ομολόγησε ότι τον πυροβόλησε δυο φορές στον κώλο, «επειδή ήταν πούστης».
Από την άλλη, η κυβέρνηση εκμεταλλεύεται την σεμνοτυφία των απογόνων του Λόρκα που θέλουν να αποσιωπείται αυτή η πλευρά της προσωπικότητάς του ώστε να διαιωνίζουν την τακτική θαψίματος που επικρατούσε στα χρόνια του Φράνκο, που είχε σαν αποτέλεσμα πολλές μαρτυρίες του θανάτου του να χαθούν μέσα σε συρτάρια κρατικών υπηρεσιών.
Με το να εξετάζουν το λογοτεχνικό έργο του με μία στείρα φιλολογική διάθεση, παρακάπτοντας εσκεμμένα κάθε πολιτική αναφορά, θέλουν να ξεχάσουμε ότι με το έργο του θέλησε να αλλάξει την κοινωνία, με τον ίδιο τρόπο που κάποιοι αρκετά χρόνια μετά, τόλμησαν, όπως ο Παζολίνι και με τον ίδιο τρόπο που κάποιοι άλλοι, από αυτούς που κυοφορούνται, σε γυναίκες που βλέπουμε δίπλα μας, θα πράξουν και πάλι στο μέλλον.Εlizabeth Nash
- Αναδημοσίευση από την Οδό Πανός, τ.99-100 /Σεπτ.1998
Η μετάφραση είναι του Χρίστου Γιωτόπουλου
(Σχόλιο ανώνυμου αναγνώστη)
To παρακάτω κείμενο δημοσιεύθηκε στην βρετανική εφημερίδα Ιndipendent στις 28 Ιουνίου του 1998, κατά την περίοδο που η Ισπανία γιόρταζε τα εκατό χρόνια από την γέννηση του F.G.Lorca.
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ Ισπανία θάβει τον Λόρκα για ακόμη μια φορά αντί να τον τιμήσει
ο ποιητής δολοφονήθηκε γιατί ήταν ομοφυλόφιλος και κομμουνιστής, αλλά οι επίσημες εκδηλώσεις που οργανώνονται φέτος προς τιμήν του φαίνεται να αγνοούν αυτό το γεγονός.
Η Ισπανία βρίθει αυτή την εποχή από πολιτιστικά γεγονότα που τιμούν τα εκατό χρόνια από την γέννηση του Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα στη Γρανάδα. Οι κριτικοί και όλος ο πνευματικός κόσμος της χώρας τονίζουν ωστόσο ότι οι επίσημες κρατικές εκδηλώσεις αγνοούν συστηματικά τις πιο σημαντικές πτυχές της ζωής, του ποιητή:
- την επαναστατική του πολιτική τοποθέτηση
- την ομοφυλοφιλία του
- την εκτέλεσή του από μια φασιστική συμμορία.
Ο βιογράφος του, Ian Gibson, που το βιβλίο του Η Δολοφονία του Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα, είχε απαγορευθεί από την δικτατορία του Φράνκο, δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι η ισπανική κυβέρνηση με σκοπιμότητα αποκρύπτει το επαναστατικό προφίλ του ποιητή με σκοπό να αποφύγει την επικίνδυνη έκθεσή της στις πολιτικές επιπτώσεις του θανάτου του. Ο Gibson, Ιρλανδός στην καταγωγή, που πήρε την ισπανική υπηκοότητα το 1984 και σήμερα ζει σε ένα προάστιο της Γρανάδας, δήλωσε: «Το Συντηρητικό Κόμμα που πλειοψηφεί στη Μαδρίτη και τη Γρανάδα, σκόπιμα αγνοεί το γεγονός ότι ο Λόρκα δολοφονήθηκε για την πολιτική του ιδεολογία μόνο και μόνο επειδή ήταν ομοφυλόφιλος. Ο καθένας μπορεί να διακρίνει την ισχυρή επαναστατική φιλοσοφία του που διατρέχει όλο το λογοτεχνικό έργο του. Καταδίκαζε εντελώς ανοιχτά τον φασισμό και το καθεστώς του Φράνκο, -που αυτό άλλωστε υπήρξε και το μοιραίο λάθος του-, φέρνοντάς τον στη μοίρα του ανατρεπτικού στοιχείου. Αυτό είναι και το γεγονός που ορισμένοι κύκλοι θέλουνε να αγνοούν».
Μία έκθεση που περιλαμβάνει 700 εκθέματα εγκαινιάστηκε στις αρχές του Ιουλίου στο μουσείο τέχνης «Βασίλισσα Σοφία της Μαδρίτης», από τον υπουργό πολιτισμού και τον διάδοχο του θρόνου Φίλιππο. Στις αίθουσες που φιλοξενούν τα εκθέματα δεν υπάρχει ίχνος αναφοράς στη σεξουαλικότητά του, στην πολιτική τοποθέτησή του και -το κυριώτερο-, στον τρόπο θανάτου του. Το μόνο έκθεμα που αναφέρεται στον θάνατό του, τον Αύγουστο του 1936 στην ηλικία των 38 χρόνων, είναι το επίσημο πιστοποιητικό θανάτου που αποδίδει τον θάνατό του σε «τραυματισμό σε εμπόλεμη κατάσταση».
Η στήλη της κριτικής τέχνης, της εφημερίδας Εl Mundo είχε ένα καυστικότατο άρθρο με τίτλο: «Η Βασίλισσα Σοφία μας παρουσιάζει έναν Λόρκα χωρίς σεξουαλικότητα και πολιτικές ιδέες». Ο νομπελίστας της λογοτεχνίας Camilo Jose Cela, εξαπόλυσε λίβελους εναντίον του ισπανικού Κινήματος Ομοφυλοφίλων που οργάνωσε ενθουσιώδεις εκδηλώσεις στη μνήμη του, λέγοντας ότι θα προτιμούσε μια σεμνότερη διοργάνωση εκδηλώσεων χωρίς τις υστερικές εκδηλώσεις των οργανώσεων των ομοφυλοφίλων.
Χαρακτηριστικά δήλωσε ότι δεν τάσσεται ούτε υπέρ ούτε κατά τέτοιων εκδηλώσεων, αλλά δεν του αρέσει «να πιάνουν τους ανθρώπους από τον κώλο [por el culo]». Αυτές οι δηλώσεις προξένησαν τρομερές αντιδράσεις σαν αυτήν ενός κριτικού που δήλωσε:
«-Είναι αξιοπρεπέστερο να πιάνουμε κάποιον από τον κώλο από το να γλείφουμε τα αρχίδια της εξουσίας όπως πολλές φορές έπραξε στο παρελθόν ο κύριος Cela».
Οι συμπατριώτες του Λόρκα στο χωριό Fuente Vaqueros, εξαγριώθηκαν και ανακήρυξαν τον Cela, «persona non grata».
Ο πρωθυπουργός, Jose Maria Aznar, παρέστη σε μια εκδήλωση προς τιμήν του ποιητή στο περίφημο Residencia de Estudiantes - την φοιτητική εστία που είχε φιλοξενήσει τον Μπουνουέλ και τον Nταλί στη δεκαετία των '20.
Ο βετεράνος ποιητής Vicente Aleixantre, είναι ένας από τους λίγους που τόλμησαν να πουν ότι ακόμη και οι πέτρες γνώριζαν ότι ο Λόρκα ήταν ομοφυλόφιλος.
Σε ένα άρθρο του, το 1937, προκάλεσε τα ήθη των καιρών αναφερόμενος σε αυτή την σκοτεινή όψη του.
«-Το βαθύτερο εγώ του, όπως συμβαίνει με όλους τους μεγάλoυς ποιητές, δεν ήταν ευτυχισμένο. Αυτοί που τον νόμιζαν ένα εξωτικό παραδείσιο πουλί που ρουφούσε το μέλι της ζωής μποέμικα έκαναν μεγάλο λάθος. Δεν τον ήξεραν και ούτε θα τον μάθαιναν ποτέ».
Ο Λόρκα λάτρευε τον Νταλί κι ήταν ερωτευμένος μαζί του, αλλά ο Νταλί τρόμαζε στην ιδέα να ολοκληρώσει μια τέτοια σχέση.
Ο Gibson ισχυρίζεται ότι ο ίδιος ο Νταλί του το εκμυστηρεύτηκε στο κρεβάτι του θανάτου. Ο Λόρκα σε μια επιστολή του σε έναν φίλο -τον Rafael Martinez Nadal- αναφερόμενος σε ένα ποίημά του, του έγραφε ότι ήταν «καθαρά ομοφυλοφιλικό».
Στην επιστολή συνεχίζει: «-Νομίζω ότι είναι από τα καλύτερά μου. Εδώ, στη Γρανάδα, διασκεδάζω αφάνταστα. Έχω γνωρίσει έναν ταυρομάχο που.......». Σε αυτό το σημείο ο Gibson λέει: «-ο Nadal, σε εκείνο το σημείο της επιστολής δίπλωσε το χαρτί και αρνήθηκε να με αφήσει να δω τη συνέχεια».
Ο Gibson στο πολύκροτο βιβλίο του ανακατασκευάζει τις τελευταίες στιγμές του Λόρκα, φέρνοντας στο φως την κατάθεση ενός από τους δολοφόνους που ομολόγησε ότι τον πυροβόλησε δυο φορές στον κώλο, «επειδή ήταν πούστης».
Από την άλλη, η κυβέρνηση εκμεταλλεύεται την σεμνοτυφία των απογόνων του Λόρκα που θέλουν να αποσιωπείται αυτή η πλευρά της προσωπικότητάς του ώστε να διαιωνίζουν την τακτική θαψίματος που επικρατούσε στα χρόνια του Φράνκο, που είχε σαν αποτέλεσμα πολλές μαρτυρίες του θανάτου του να χαθούν μέσα σε συρτάρια κρατικών υπηρεσιών.
Με το να εξετάζουν το λογοτεχνικό έργο του με μία στείρα φιλολογική διάθεση, παρακάπτοντας εσκεμμένα κάθε πολιτική αναφορά, θέλουν να ξεχάσουμε ότι με το έργο του θέλησε να αλλάξει την κοινωνία, με τον ίδιο τρόπο που κάποιοι αρκετά χρόνια μετά, τόλμησαν, όπως ο Παζολίνι και με τον ίδιο τρόπο που κάποιοι άλλοι, από αυτούς που κυοφορούνται, σε γυναίκες που βλέπουμε δίπλα μας, θα πράξουν και πάλι στο μέλλον.
Εlizabeth Nash
- Αναδημοσίευση από την Οδό Πανός, τ.99-100 /Σεπτ.1998
Η μετάφραση είναι του Χρίστου Γιωτόπουλου