Ο ΕΡΩΤΙΚΟΣ ΛΟΡΔΟΣ ΜΠΑΫΡΟΝ

.

Tο 1805, έφηβος πια στα 18 χρόνια του, εισέρχεται στο Τρίνιτυ Κόλλετζ
του Καίμπριτζ. «Από εκείνη τη στιγμή συνειδητοποίησα πως άρχισα να
γερνάω», έγραψε αργότερα. Η ροπή του για αμφιλεγόμενους έρωτες
εκδηλώθηκε πάλι με μια εφήμερη περιπέτεια με την ξαδέλφη του
Μάργκαρετ Πάρκερ (Margaret Parker) –που πέθανε μετά από δύο
χρόνια– ενώ τα δύο τελευταία έτη στο κολλέγιο αυτή η ανάγκη
αισθηματικής επιβίωσης τον οδήγησε σε δεσμούς με μικρότερα αγόρια.
H ζωή του στο Καίμπριτζ άρχισε να γίνεται σπάταλη, προσέλαβε
υπηρέτη και απέκτησε και ένα άλογο. Γρήγορα συνειδητοποίησε ότι
ήταν καταχρεωμένος. Την ίδια περίοδο ερωτεύτηκε ένα δεκαπεντάχρονο
νεαρό της χορωδίας του Κολλεγίου, τον Τζων Έντελστον (John
Edelston). Ήταν η πρώτη φορά που, όπως έγραψε, «γνώρισα ένα
παράφορο, αλλά αγνό, έρωτα και πάθος». Παράλληλα με τις
αμφισεξουαλικές του σχέσεις ο νεαρός μυλόρδος άρχισε να
δημοσιεύει τα πρώτα του ποιήματα, ενώ ξεκίνησε ένα αμείλικτο
πρόγραμμα γυμναστικής συνδυασμένο με εξοντωτική δίαιτα και έτσι
μείωσε το βάρος του από 88 σε 66 κιλά. Συγχρόνως όμως έπινε γενναία,
όπως συνήθιζαν οι αριστοκράτες νέοι της εποχής του.

*****

Στις 22 Ιουλίου 1809 αρχίζει η πρώτη ευρωπαϊκή περιπέτεια του
Mπάυρον. Επιβιβάζεται στο Φάλμουθ της Κορνουάλης, με τον φίλο του
Τζων Καμ Χομπχάους, στο πλοίο Πριγκίπισα Ελισσάβετ με προορισμό τη
Λισσαβόνα. O Χομπχάους είχε πάρει εκατό πένες, δύο γαλόνια μελάνι
καιστοίβες άγραφο χαρτί. O Ποιητής αρκείται στη χρυσή πένα που του
είχε κάνει δώρο ο διευθυντής του Xάρροου. Είχαν μαζί τους τον υπηρέτη
του Νιούστεντ γέρο-Μάρρεϋ (Old Joe Murray), ενώ το γενικό πρόσταγμα
είχε ανατεθεί στον έμπιστο Φλέτσερ (William Fletcher), θαλαμηπόλο στο
αρχοντικό των Mπάυρον, ο οποίος θα μείνει κοντά στον Ποιητή έως το
τέλος της ζωής του. Ένας νεαρός ακόλουθος και ερωτικός
σύντροφος του Mπάυρον, o Ρόμπερτ Ράστον,που άρεσε πολύ στον
Ποιητή γιατί, όπως έλεγε, «φαίνεται να είναι σαν εμένα,ζώο χωρίς

φίλους» και, τέλος, ένας ακόμα υπηρέτης –νεαρός επίσης καιΓερμανός

την καταγωγή– συμπλήρωναν τη συνοδεία. Για να καλυφτούν
τα έξοδα του ταξιδιού ο φίλος του Μπάυρον, Σκρόουπ Ντέιβις,

δανείστηκεαπό τοκογλύφους αρκετές χιλιάδες λίρες και του τις έδωσε.

O Mπάυρον τον εξόφλησε το 1814, όταν πούλησε το Nιούστεντ.

*****

Στους ξένους επισκέπτες δίνονται δωμάτια με παράθυρα προς μία στοά,
απ’ όπου μπορούσαν να απολαμβάνουν την εξαιρετική, γι’ αυτούς, θέα
της αυλής. Ο Αλή παράγγειλε στους ξένους τα καλωσορίσματα
εκφράζοντας τη λύπη του, γιατί εξαιτίας του ραμαζανιού δεν μπορούσε
να δειπνήσει μαζί τους. Εκείντο βράδυ γνώρισαν τους δυο
γιατρούς του βεζύρη. O ένας, φραγκοφορεμένος, ήταν Αλσατός, ο
άλλος ήταν Έλληνας και μιλούσε γερμανικά, γαλλικά,ιταλικά,

λατινικά, τούρκικα και αρβανίτικα. Ο Μπάυρον τον αναφέρει ως

«Seculario». Πρόκειται για τον γιατρό και λόγιο Γεώργιο Σακελλάριο

(1767-1838) από την Κοζάνη. Είχε σπουδάσει Ιατρική στη Βιέννη.
Έγραψε και εξέδωσε βιβλία ιστορικά, αρχαιολογικά κ.λπ., πρωτότυπα
και μεταφράσεις. Στα Γιάννενα, εγκαταστάθηκε το 1807 και άσκησε την
Ιατρικήκαι διετέλεσε γιατρός του Αλή Πασά. Θεωρείται από τις

εξέχουσες φυσιογνωμίες αυτής της προεπαναστατικής περιόδου

στην Ήπειρο.Tη νύχτα πριν από την πολυπόθητη συνάντηση

οι δύο νέοι δεν κοιμήθηκαν,κάνοντας υποθέσεις για την

προσωπικότητα του οικοδεσπότη τους. Ηεπικείμενη γνωριμία με τον

περιβόητο άρχοντα της Ανατολής τους
ερεθίζει αφάνταστα. Είχαν ακούσει ότι μεγαλοπρέπεια και σκληρότητα
συμβαδίζουν σ’ αυτό το άγνωστο μέρος του κόσμου, αλλά αυτό δεν τους
ενοχλούσε.
Ήξεραν ότι ο πρώην αρχηγός ομάδων κλεφτών κατάφερε να γίνει στα
απέραντα εδάφη που εξουσίαζε πιο δυνατός και απ’ τον σουλτάνο στην
αυτοκρατορία του, με τίμημα βέβαια ένα βουνό κομμένων κεφαλιών. «Λένε
πως ο Αλή Πασάς έχει ιδιαίτερη αδυναμία στα αγόρια. Είναι σκληρός και
ακόλαστος γέρος. Δεν θα μου άρεσε να πέσω στα χέρια του», σχολιάζει ο
Χομπχάους. «Είναι πιο πολιτισμένος απ’ ό,τι φαντάζεσαι. Και η απόδειξη
είναι ότι έχει ποιητές στην Αυλή του», ήταν η απάντηση του Μπάυρον,
στον διάλογο,όπως τον αποδίδει ο βιογράφος του Ποιητή Ντανιέλ Κάλβο
Πλατέρο. Πάντως ένας άλλος βιογράφος του, ο Φρέντερικ Πρόκος,
υποστηρίζει ότι τελικά υπέκυψε στις ερωτικές ορέξεις του βεζύρη, μετά
μάλιστα από παρότρυνση του Χομπχάους.

*****

O Χομπχάους συγκέντρωσε πληροφορίες για την ταραχώδη

σταδιοδρομία του Αλή, την πολιτική του και τα γεγονότα που τον έφεραν

στην εξουσία. Ο ίδιος ο βεζύρης καυχιόταν πως ξεκίνησε με 60 παράδες

στην τσέπη και ένα μουσκέτο. Με τη μαστοριά του, έλεγε, κατόρθωσε να

εξουσιάσει ένα χωριό, υστέρα άλλο και άλλο. Μάζεψε κάμποσα γρόσια

και αρμάτωσε ένα σώμα. Αμοιβή τους η λαφυραγωγία. Η επικράτησή

του ωστόσο δεν ήταν εύκολη.
Ο Βασίλης, που συνόδευε τους ξένους και που ήταν παλιός εχθρός
του Αλή, τους είπε: «Την εποχή που κανείς δεν τολμούσε ούτε να

ζυγώσει στο Τεπελένι, εγώ με μερικά παλληκάρια του χωριού μου μπήκαμε

μέσα και σπάσαμε με τα βόλια ταπαράθυρα του σπιτιού του».
Απορημένοι οι περιηγητές τον ρώτησαν:
«Και τι έκανε ο Αλή;» και ο Βασίλης ατάραχος: «Τίποτα, έπιασε φιλίες με
τον αρχηγό μας και τον έπεισε να πάει στο Τεπελένι. Εκεί τον σούβλισε
και τον έψησε. Ύστερα προσκυνή­σαμε όλοι».
Ο βεζύρης είχε και γελωτοποιό. Τον είδαν στο ανάκτορο. Ξεχώριζε από
ένα πανύψηλο σκούφο από γούνα. Αλλά και για τοχαρέμι του Αλή

ενδιαφέρθηκαν και πληροφορήθηκαν ότι μέσα βρίσκονταν
300 γυναίκες και ότι υπήρχε και άλλο χαρέμι με νεαρά αγόρια. Φαίνεται
ότι ο Αλή εκδήλωσε ερωτικές διαθέσεις προς τον πανέμορφο νεαρό λόρδο,
όπως διαπίστωσε και ο Χομπχάους. Το ίδιο συνέβη και με τον γιο του
–τον Βελή πασά– όταν τον επισκέφτηκε ο Ποιητής, τον επόμενο χρόνο,
στην Τριπολιτσά.Είχαν ίσως πληροφορηθεί τις αμφισεξουαλικές

επιδόσεις του Μπάυρον.
Άλλωστε ούτε ο ίδιος τις έκρυβε. Το αντίθετο μάλιστα. Η πρώτη του
ομοφυλοφιλική σχέση ανάγεται στην εποχή του Καίμπριτζ, όταν

ερωτεύτηκε παράφορα ένα αγόρι της χορωδίας, τον Τζων Έντλεστον,

«το μόνο ανθρώπινο πλάσμα που με αγάπησε τόσο αληθινά και

ολοκληρωτικά», όπως έγραψε αργότερα –το 1812– στον Φράνσις

Χόντζον. Eκεί στο φημισμένο κολλέγιο της αγγλικής αριστοκρατίας

είχε ερωτικές σχέσεις και με άλλους βλαστούς ευγενικής καταγωγής,

που αργότερα εξελίχτηκαν σε επιφανείς προσωπικότητες της

βρετανικής κοινωνίας: τους κατοπινούς 4ο δούκα του Nτόρσετ

(4th Duke of Dorset), 5o λόρδο Nτελαγουάρ (5th Earl Delawarr) και

2ο κόμη Kλαιρ (2nd Earl of Clare).
Ακολούθησαν ο Ρόμπερτ Ράστον, ένας μικρός χωρικός που τον

εγκατέστησε στο Νιούστεντ και τον πήρε μαζί του το 1809 φεύγοντας
για την Ελλάδα, αλλά από το Γιβραλτάρ τον έστειλε πίσω, «για να μην
πέσει το όμορφο αγόρι στα χέρια των Τούρκων...» και ο Τζων Κάουαλ
(John Cowell), ένα όμορφο αγόρι 14 ετών που έμοιαζε καταπληκτικά με
τον Έλντεστον. Αλλά και στην Ελλάδα, το 1810, συνδέθηκε με τον
Ευστράτιο Γεωργίου, «την αγαπημένη ψυχή με τις αμβρόσιες μπούκλες,
που έπεφταν στη λατρεμένη του πλάτη», όπως τον περιγράφει σε
επιστολή του προς τον Χομπχάους (29. 7.1810). Στην Αθήνα αγάπησε
τον Νικόλα Ζιρώ (Nicoló Giraud), τον μικρό αδελφό της γυναίκας
του αρχικατεδαφιστή του Παρθενώνα, ζωγράφου και αρχιτέκτονα
Λουζιέρι (Gio­vanni Batista Lusieri) και τον υπηρέτη του Δημήτριο
Zωγράφο, τον οποίο και πήρε μαζί του γυρνώντας στην Aγγλία. Το 1811
δημιούργησε έναν ακόμα δεσμό με τον Γουίλλιαμ Χάρνες

(Revd WilliamHarness), παλιό συμμαθητή του στο Χάρροου, ενώ το

1823, στηνΚεφαλλονιά, ερωτεύτηκε τον δεκαπεντάχρονο Έλληνα

Λουκά Χαλανδριτσάνο (1809-1832).

.

Αναστάσιος Ι. Παπασταύρου: Λόρδος Μπάυρον. Από τα Γιάννενα στην Αθανασία (Οδυσσέας, 2006)